Gebelik Diyabeti Nedir?
Gebelik diyabeti, “gebelik şekeri” ,”gestasyonel diyabet” olarak da adlandırılır ve glikozun (şeker) enerji için kullanılmak yerine kanda biriktiği bir durumdur. Bu durumda kan şekeri seviyeleri yüksek olabilir, ve bu durum sağlık sorunlarına neden olabilir. Bazı kadınlar hamilelik sırasında ilk kez şeker hastalığına yakalanabilir, bu duruma da “gebelik diyabeti” denir. Gestasyonel diyabet tanısı konan kadınlar, hamilelikleri süresince ve sonrasında özel bir bakıma ihtiyaç duyabilirler.
Gebelik Diyabeti Neden Oluşur?
Normalde, vücut kan şekerini düzenli bir aralıkta tutmak için insülin adı verilen bir hormon üretir. Ancak, hamilelik sırasında, artan gebelik hormon seviyeleri, insülinle etkileşime geçebilir. Vücut genellikle hamilelik sırasında kan şekerini düzenli tutmak için daha fazla insülin üretebilir, ancak bazı durumlarda bu yeterli olmayabilir. Bu durumda gestasyonel diyabet ortaya çıkabilir.
Gebelik Diyabeti Gelişirse, Her Zaman Şeker Hastalığı Olur mu?
Gebelik diyabeti, doğumdan sonra genellikle ortadan kaybolur. Ancak, gebelik şekeri geçirmiş kadınlar ilerleyen yaşamlarında şeker hastalığı geliştirme riski altındadır. Bu kadınların bir kısmı, hamilelik öncesinde hafif bir şeker hastalığına sahip olabilir ve bunun farkında olmayabilir. Bu durumda, diyabet hamilelik sonrasında devam edebilir ve ömür boyu sürebilir.
Gebelik Diyabeti için Risk Faktörleri Nelerdir?
Gebelik şekeri ile çeşitli risk faktörleri ilişkilidir. Bu faktörler arasında aşırı kilolu veya obez olmak, fiziksel olarak inaktif olmak, önceki bir hamilelikte gestasyonel diyabete sahip olmak, önceki hamilelikte büyük bir bebeğe sahip olmak (4 kg veya daha fazla), yüksek tansiyona sahip olmak, kalp hastalığı öyküsü bulunmak, polikistik over sendromu (PCOS) gibi faktörler yer almaktadır.
Gebelik Diyabeti Hamileliği Nasıl Etkileyebilir?
Gestasyonel diyabete sahip bir kadın, vücudundaki şekerin bir kısmını fetüsüne transfer edebilir, bu da bebeğin aşırı kilo almasına neden olabilir. Büyük bir bebek, doğum sırasında çeşitli komplikasyonlara yol açabilir, örneğin sezaryen doğum, doğumdan sonra ağır kanama veya normal doğumda şiddetli yırtıklar.
Gebelik Diyabeti Bebeği Nasıl Etkileyebilir?
Gebelik diyabeti olan kadınlardan doğan bebeklerde solunum ve sarılık sorunları ortaya çıkabilir. Bu bebeklerin doğumda kan şekeri düşük olabilir. Ayrıca, büyük bebeklerin vajinal doğum sırasında omuzlarda hasar riski daha yüksektir ve bu bebekler genellikle yoğun bakıma ihtiyaç duyar. Gebelik diyabeti ayrıca ölü doğum riskini de artırabilir.
Gebelik Diyabeti Nasıl Test Edilir?
Tüm hamile kadınların gebelik şekeri açısından taranması önerilir. Risk faktörleri varsa, kan şekeri erken dönemde test edilecektir. Risk faktörleri yoksa veya erken dönemde test sonuçları gebelik diyabetine işaret etmiyorsa, kan şekeri seviyeleri gebeliğin 24 ila 28. haftaları arasında ölçülür.
Gebelik Diyabeti ile Başa Çıkma Yöntemleri
Gebelik diyabeti olan kadınlar daha sık doğum öncesi bakım ziyaretleri yapmalıdır. Kan şekerini takip etmek ve kontrol altında tutmak için çeşitli önlemler almak önemlidir. Genellikle sağlıklı bir diyet ve düzenli egzersiz, kan şekerini kontrol etmeye yardımcı olabilir. Bazı durumlarda, ilaçlar da gerekebilir.
Kan Şekerini Takip Etme
Gebelik diyabeti olan kadınlar, kan şekerini ölçmek için glikoz ölçer kullanmalıdır. Bu cihaz, bir damla kanı ölçer ve kan şekeri seviyesini belirler. Kan şekerinin bir günlük kaydını tutmak önemlidir ve bu kayıtlar doğum öncesi ziyaretlerde kullanılabilir.
Diyet Değişiklikleri
Gestasyonel diyabeti olan kadınlar için sağlıklı yiyecek seçimleri yapmak önemlidir. Düzenli yemek yemek, kan şekeri seviyelerini dengede tutmaya yardımcı olabilir. Ayrıca, gebelik sırasında sağlıklı kilo alımına dikkat etmek önemlidir.
Düzenli Egzersiz
Egzersiz, gestasyonel diyabeti kontrol etmeye yardımcı olabilir. Hamilelik süresince uygun egzersizler, kan şekerini düzenli tutmaya katkıda bulunabilir. Bu konuda uzman bir doktorun önerilerine uymak önemlidir.
İlaç Kullanımı
Bazı durumlarda, ilaçlar gestasyonel diyabeti yönetmek için gereklidir. İnsülin, hamilelik sırasında kan şekerini kontrol etmek için sıkça kullanılan bir ilaçtır. İlaç kullanımı, doktorun önerdiği şekilde düzenli olarak takip edilmelidir.
Bebeğin Sağlığını İzleme
Gebelik diyabeti olan kadınların fetüslerinin sağlığını izlemek için özel testlere ihtiyaçları olabilir. Fetal hareket sayımı, stres testi ve biyofiziksel profil gibi testler, fetüsün sağlığını değerlendirmek için kullanılabilir.
Doğum ve Sonrası
Gebelik şekeri olan kadınlar genellikle normal gebelik süresini tamamlayabilirler. Ancak, komplikasyonlar varsa, doğum başlatılabilir. Sezaryen doğum, gestasyonel diyabeti olan kadınlarda daha yaygındır. Hamilelik sonrasında, kadınların diyabet geliştirme riski artar ve düzenli kontrol ve takip önemlidir.
Gelecekteki Sağlık Riskleri
Gebelik diyabeti olan kadınların bir sonraki hamileliklerinde ve sonraki yaşamlarında diyabet geliştirme riski yüksektir. Bu nedenle, düzenli kontroller ve sağlıklı yaşam tarzı önlemleri önemlidir. Yüksek tansiyon veya preeklampsi geçiren kadınlar, gelecekte kalp hastalığı ve inme riski taşırlar.
Çocukların Gelecekteki Sağlık Sorunları
Gebelik diyabeti olan kadınların çocukları, çocukluk döneminde aşırı kilolu veya obez olma riski altında olabilir. Bu çocuklar ayrıca diyabet geliştirme riski taşırlar. Bebeğin doğum sonrası düzenli sağlık kontrolleri önemlidir.
Gebelik Şekeri Sonrası Takip
Gestasyonel diyabeti olan kadınlar, doğumdan sonra düzenli kan testleri yaptırmalıdır. Kan şekerleri normalse, diyabet testi yılda bir veya üç yılda bir yapılabilir. Hamilelik sırasında yaşanan yüksek tansiyon veya preeklampsi gibi durumlar, ilerleyen yaşlarda kalp sağlığını etkileyebilir.
