Gebelikte Meydana Gelen Fizyolojik Değişiklikler

Overler

Gebelik süresince yumurtlama olmaz. Ancak en son yumurtlamadan kalan kese östrojen ve progesteron hormonu salgılamaya devem eder. Bu hormonların salınımı gebeliğin devem edebilmesi için gerekli olup gebeliğin ilk 3 ayı boyunca devam eder. Üçüncü aydan sonra hormon salgılama görevini plasenta üstlenir.

Vajina

Gebelik süresince hazneden zaman zaman akıntı gelebilir. Bu normaldir. Gebeliğin sonlarına doğru bu akıntı iyice artar. Vajinal akıntı koyu kıvamlı ve beyaz/sarı renktedir. Kendine özgü bir kokusu vardır. Ancak kötü kokulu ve koyu sarı kahverengi akıntı olursa bu enfeksiyon belirtisi olacağı için mutlaka hekime başvurulmalıdır.

Vulva ve Perine

Gebelikte kadın dış üreme organlarında damarlaşmanın artması ve gelişen rahim baskısı ile varislere eğilim artar. Derideki renk koyuluğu artması ile dış üreme organları daha koyu renk alır, doğumdan bir süre sonra yine eski normal rengine döner.

Kalp ve Damar Sistemindeki Değişiklikler

Bebeğin ve annenin artan ihtiyaçlarını karşılamak için vücuttaki kan miktarı ve bu kanı vücuda gönderecek kalbin çalışması artar. Kalp normalde dakikada 60-100 arasında atarken, gebelik süresince bu sayı 10-15 atım artar. Kanamayı önlemek için pıhtılaşama mekanizmaları da hızlanır. Gebeliğinin son aylarında sırt üstü yatıldığında büyüyen rahim, arkadaki büyük toplardamarlara baskı yapar. Bu durum tansiyonun düşmesine, bebeğe giden kan miktarının azalmasına neden olabilir. Bu nedenle son aylarda yan yatış pozisyonunda uyuma ve dinlenme önerilir. Eğer sol yana yatılırsa, bebeğe daha çok oksijen gitmesi sağlanır.

Gebelikte hücre aralarında biriken sıvının toplanmasıyla oluşan ödem gebeliğin sonlarına doğru bacaklarda gözle görülür hal alır. Sol yan yatar pozisyonda durmak kan akımını hızlandırarak fazla sıvının vücut dışına atılmasını kolaylaştırır. Doğum sonrası, biriken bu sıvılar böbrekler vasıtasıyla atılır.

Solunum Sistemindeki Değişiklikler

Vücudun artan oksijen ihtiyacını karşılamak için progesteron hormonu sayesinde solunum sayısı artar. Sık sık soluk alıp verme ve bazen de solunum sıkıntısı görülebilir. Gebelik nedeniyle vücutta artan progesteron hormonu, burun mukozasında şişlik yaratabilir. Bu nedenle burun tıkanıklığı yaşanabilir. Ayrıca gebeliğin son üç ayında bebeğin daha da büyümesiyle büyüyen rahmin diyafragmaya olan baskısı artabilir. Bu durum solunum sıkıntısı yaratabilir.

Boşaltım Sistemindeki Değişiklikler

Gebelikte vücuttaki kan miktarı ve atılacak madde miktarı arttığı için böbrekler fazla çalışır. Ayrıca büyüyen rahmin idrar torbasına baskı yapması sonucunda sık sık idrara çıkma ihtiyacı duyulur. Özellikle gebeliğin ilk üç ayı ve son üç ayında idrara gitme sıklığı artar. Eğer sık idrara çıkma ile birlikte idrar yaparken yanma olursa mutlaka hekime başvurulmalıdır.

Sindirim Sistemindeki Değişiklikler

Östrojen ve progesteron hormonlarının etkisi ile gebenin diş etlerinde şişme, kanama görülebilir. Ağızdaki salgıların özelliği değiştiği için diş çürükleri oluşabilir. Mide kasları gevşer, hareketleri yavaşlar. Bebek mideye baskı yapar. Bunun sonucunda hareketleri yavaşlayan midenin asidi artar, mide üst kapağı da gevşediği için mide asidi yemek borusuna kaçabilir ve boğazda yanma hissedilebilir. Bu duruma gebelik reflüsü denir. Bu durumu doktor tarafından değerlendirilmelidir. Progesteron hormonunun artışı ve bebeğin bağırsaklara baskısı nedeniyle bağırsakların çalışması yavaşlar, bunun sonucunda kabızlık ve gaz sorunları yaşanabilir.

İskelet Sistemindeki Değişiklikler

Hormonların etkisi ile eklem ve kaslar gevşer. Bu duruma rahim ve bebeğin ağırlığı nedeni ile vücut ağırlık merkezinin değişmesi de eklenince bel ve sırt ağrıları yaşanabilir.

Deri Değişiklikleri

Cilt renginde koyulaşmalar görülebilir. Meme ucu ve çevresi, dış üreme organlarının rengi koyulaşır. Karnın ortasında koyu bir çizgi olabilir. Yüzde gebelik maskesi denilen lekelenmeler olabilir. Derideki ter ve yağ bezelerinin çalışması artar. Saçlar kuruyabilir veya parlaklaşıp canlı bir görüm alabilir. Vücuttaki kıllar daha belirgin hale gelebilir.

Memeler

Gebelik süresince memeler büyür, hassaslaşır. Ayrıca meme ucundaki koyu kısım iyice koyulaşır. Süt bezleri ve kanalları gelişir. Gebeliğin 12. haftasından sonra memeden süt gelebilir.