Rahim filmi, tıbbi terimiyle Histerosalpingografi (HSG), 1911 yılından beri kullanılan bir tanısal görüntüleme yöntemidir. Bu yöntem, kadın infertilitesi (kısırlık) durumunda rahimle ilgili çeşitli sorunların teşhisinde kullanılır. Rahim filmi, bir dizi radyolojik görüntüleme tekniği aracılığıyla rahim ve fallop tüplerinin durumunu değerlendirerek çeşitli üreme sistemine ait sorunların belirlenmesine yardımcı olur.
Rahim filmi ile tespit edilebilen sorunlar arasında rahim anomalileri, tüplerin konjenital veya sonradan kapanması, endometrial polipler, submüköz miyomlar ve adenomiyozis gibi durumlar yer alır. Özellikle tüplerdeki problemler, bu yöntemle belirlenen önemli sorunlardandır. Tüplerdeki kapanmalar, salpinjita istmika nodozum (tüplerde skar dokusu geliştiren inflamatuar bir hastalık), polipler, hidrosalpenks (tüplerin sıvı ile şişmesi) ve tüplerin etrafa yapışık olması gibi durumlar rahim filmi ile tanı konulan sorunlar arasındadır.
Rahim filmi, infertilite sorunu yaşayan çiftlerde, üreme sağlığıyla ilgili problemlerin belirlenmesinde başvurulan önemli bir tetkik yöntemidir. Bu yöntem sayesinde doktorlar, çiftlerin üreme sistemi ile ilgili sorunları daha ayrıntılı bir şekilde değerlendirerek uygun tedavi planlarını oluşturabilirler.
Rahim Filmi Çekmenin Amacı
Rahim filmi çekmenin temel amacı, kadın üreme sistemindeki belirli yapıları ve olası sorunları değerlendirmektir. Bu önemli tanısal görüntüleme yöntemi, özellikle infertilite (kısırlık) sorunu yaşayan çiftlerde yaygın olarak kullanılır. Rahim filmi ile elde edilen görüntüler, tüplerin açık olup olmadığını belirlemek ve yumurtalıkların durumu hakkında bilgi sağlamak için kullanılır.
Bu yöntemle tespit edilebilen tüple ilgili durumlar arasında tubal polipler, hidrosalpenks (tüplerin sıvı ile şişmesi), spazma bağlı tüp tıkanıklığı, tüp ligasyonu ve tüplerle ilişkili inflamatuar hastalıklar (salpingo istmika nodozum) bulunur. Bu durumlar, tek bir tüpte veya her iki tüpte de görülebilir. Normal şartlarda ultrason ile görülebilen uterus (rahim) ve yumurtalıkların aksine, tüpler ultrason ile görülemez.
Rahim filmi aynı zamanda uterus ile ilgili çeşitli durumları da değerlendirmek için kullanılır. Bu durumlar arasında uterusun kalıtsal anomalileri, submukozal miyom, uterin kanserler ve adenomiyozis yer alır. Ayrıca, rahim içinde yapışıklıkların varlığını kontrol etmek, kürtaj sonrası olası sorunları belirlemek ve aşılama veya tüp bebek tedavisi öncesinde rahim içini (endometrium) değerlendirmek amacıyla da uygulanabilir.
HSG aynı zamanda, tüplerin bağlandığı bir operasyon sonrasında tıkanıklığın olup olmadığını belirlemek için de kullanılabilir. Bu sayede cerrahi müdahalenin etkinliği ve başarı oranı değerlendirilebilir. Rahim filmi çekilerek elde edilen bu bilgiler, çiftlere daha doğru bir tanı konulmasını sağlayarak uygun tedavi planlarının oluşturulmasına katkıda bulunur.
Rahim Filmi Nasıl Çekilir?
Genellikle adet sonrası ilk hafta içinde, endometrium büyümeden gerçekleştirilir. İşlem öncesinde enfeksiyon riskini azaltmak için antibiyotik uygulanır ve ihtiyaç halinde ağrı kesici kullanılır.
HSG, rahim ağzından kontrastlı bir madde verilerek rahim içi ve tüplerin X-ışını ile görüntülenmesi işlemidir. Kontrastlı madde yağda veya suda çözünebilir. İlaç, önce rahim içine, ardından tüplere ve karın boşluğuna geçerken bu geçiş sırasında ve sonrasında film çekilir. Rahim ağzına yerleştirilen kanülün doğru bir şekilde yerleştirilmesi önemlidir, aksi takdirde ilaç vajene akabilir ve yanlış değerlendirmelere neden olabilir.
Film çekimi lokal veya genel anestezi altında yapılabilir. Lokal anestezi bazı hastalarda ağrılı olabileceğinden genel anestezi tercih edilebilir. İşlem süresi genellikle 10-15 dakika sürer.
Rahim filmi çekimi gebelik, pelvik enfeksiyon, aşırı kanama veya yakın zamanda yapılan uterus veya tüplerle ilgili bir ameliyat durumunda ertelenmelidir. İşlem sonrasında karın ağrısı, koyu kıvamlı vajinal akıntı ve genel anestezi durumunda baş dönmesi gibi yan etkiler görülebilir.
Rahim filmi, alternatif olarak laparoskopi, histeroskopi veya sonohisterografi gibi diğer tanısal yöntemlerle de değiştirilebilir. Histeroskopi ve sonohisterografi, uterus içi hakkında bilgi sağlarken, laparoskopi tüplerle ilgili bilgiler sunabilir.
Rahim filmi çekilmenin avantajları
- Sadece rahim ağzından kontrast madde verilen girişimsel olmayan bir işlemdir.
- Laparoskopiye göre çok daha az risk içerir ve maliyeti daha düşüktür.
- İşlem sonrası ilk iki ay içinde kendiliğinden gebelik olma olasılığı %25 gibi oldukça yüksektir.
Rahim filmi çekildikten sonra dikkat edilmesi gerekenler
- Kötü kokulu akıntı, bulantı, kusma, şiddetli karın ağrısı, aşırı kanama veya ateş gibi ciddi problemler nadir görülse de, görüldüğünde hemen doktora başvurmak önemlidir.
- HSG sonrasında tüpler açık ve başka bir sorun yoksa, ilk iki ay içinde gebelik ihtimali yüksek olduğundan, haftada 2 folikül takibi yaparak ilişkiye girilmelidir.
Rahim filmi (HSG) sonrasında görülen komplikasyonlar
- Karında kramplar
- Lekelenme tarzında vajinal kanama
- Venöz dolaşıma ilacın geçmesi
- Pelvik enfeksiyon
- Kontrasta karşı alerjik reaksiyon
Bu avantajlar ve dikkat edilmesi gerekenler, rahim filmi çekiminin etkili bir tanısal yöntem olduğunu ve gebelik şansını artırabileceğini göstermektedir.
